زندگی جمع اضدادی است از شادی­ها و غم­ها، خوش­آمدها و مناسبات ناخوشایند، جشن­ها و سوگواری­ها. که گاه این شادی و یا غم متعلق به کل جامعه و یا قومی می باشد و بالطبع ابراز و بزرگداشت آن، زمینه­ ساز آئین­ها و مراسم­ های فراوان و متنوعی می گردد که بخش قابل توجهی از فرهنگ هر ملتی را تشکیل می دهد . قسمتی از این آئینها به زندگی و اعتقادات مذهبی- دینی مردم مربوط می گردد.

چرا که "تمام جوامع انسانی دارای اعمال، مناسک، و اعتقاداتی هستند که می توان آنها را تحت عنوان مذهب طبقه بندی کرد." در فرهنگ اسلامی ما مسلمانان نیز بزرگداشت رویدادهای مهم دینی و وقایع مهم زندگی بزرگان، ائمه و اسوه ­های دینی، زمینه­ ساز بسیاری از مناسک، آیین­ها و مراسم می باشد، که با وجود حفظ یکپارچگی، به وسعت اقوام، مناطق، شهرها و روستاها، دارای کثرت و تنوع می باشد. از جمله این آئین­ها و مناسک معنوی و مذهبی، که با وسعت و تنوع بسیاری به صورت سلسله آئین­ها و مراسم در بین مسلمانان جهان برگزار می ­گردد، مراسم در بزرگذاشت واقعه عاشورا و عزاداری سیدشهدا (ع) عاشورا در فرهنگ مذهبي شيعيان جايگاه خاصي داشته و زمینه­ ساز مجموعه­ ای از سنتها و مراسمی می باشد که به عنوان میراثی در بین تمامی نسل­ها اجرا می­گردد. برخی از اعمال، باورها و مراسم که در تاسوعا و عاشورا و اربعین حسینی به اوج خود می رسند، عبارتند از برپایی مجالس عزاداری در هیئت­ ها، تکیه‏ ها،حسینیه‏ ها وخانه‏ ها؛ نوحه‏ خوانی و مرثیه سرایی،تعزیه و شبیه خوانی، مجالس ‏وعظ و روضه خوانی و ذکر مصیبت، سینه ­زنی و زنجیر زنی، ادای نذور و احسان و صدقه و اطعام مردم عزادار ، سقایی به یاد امام حسین (ع)، پوشاندن لباس سقایی به کودکان به یاد طفل شش ماهه امام حسین(ع)، راه انداختن دسته‏ های عزاداری در خیابانها، همراهی دسته­ های عزاداری با پای پیاده و گاها برهنه، گِل اندوده کردن سر و تن ، پاشیدن کاه و خاشاک بر سر، پوشیدن‏ لباس سیاه، سیاه پوش کردن اماکن، گذرگاهها، مساجد و حسینیه‏ ها، برپایی مراسم شام غریبان، برگزاری مجالس مقتل خوانی و زیارت عاشورا، ،طشت گردانی، گهواره گردانی، تهیه وآذین بندی طوق، علم و نخل، به زیارت رفتن و ... و همچینین ترک بعضی کارهای ‏مباح در این ایام مثل:برگزاری مراسم شادی، آرایش ­کردن و زیور آویختن،خانه­ تکانی،پرداختن ‏به کسب و کار و دوخت و دوز و خرید و...

اینها تنها بخشی از اداب و رسومی است که مردم ایران در اقصی نقاط ایران در بزرگداشت واقعه کربلا و عاشورا به پا می­دارند که هر کدام به نوبه خود، جایگاه ویژه­ای در مطالعات فرهنگ عامه این مرز و بوم دارد:

محرم در لرستان

مردم لرستان نیز به مانند سایر هم­کیشان و هموطنان شان، با نزدیک شدن ایام محرم، با پوشیدن لباس و یا بازوبندهای مشکی، سیاه بندی تکیه ­گاه­ها، مساجد و حسینه­ها، و نصب پرچم­های این ایام و ... جهت عزاداری و سوگواری سالار شهیدان و یاران گرامیشان آماده میشوند. از جمله مراسم مردم لرستان در این ایام، حضور در مراکز عزاداری و تشکیل مجالس نوحه سرایی و سینه زنی می­باشد. سينه زنها كه عزاداران اصلي هستند دسته دسته گرد مي آيند. شبها در جلو دسته­ هاي سينه زني، چلچراغ حركت ميكند كه در حدود سي تا چهل چراغ توري را به طرز جالب، ديدني و با مهارت خاصي بر پايه صليب شکل چوبي سوار ميكنند و بوسيله يك نفر زورمند و كارآزموده كه نذر دارد حمل مي­شود.

یکی دیگر از اعمالی که مردم لرستان در ایام محرم انجام می دهند این است که در روز هفتم محرم همگي به حمام رفته و پس از اصلاح سرو صورت و نظافت كامل، لباسهاي تميز مي پوشند. و این روز را "تراش عباس" مي نامند. از این روز به بعد، عده اي جهت افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع كردن و گردآوري هيزم مي پردازند. تا اگر در روز عاشورا برف و باران ببارد و هوا سرد باشد عزاداراني كه درگِل می افتند (مراسم گِل افتادن) از سرما حفظ گردند. بهمين خاطر عده اي در محل، دور گشته و با خواندن جملاتي از خانه­ها تقاضاي هيزم ميكنند. مردم نيز با كمال ميل به آنان هيزم مي­دهند. همچنین براي روز عاشورا خاك نرم و مخصوصي بنام گِل باغچاله (گِل رُس) آماده مي كنند و در ميدانهاي شهر قرار می­دهند.